Met de slogan ‘Zullen we over de dood praten?’ startte in 2016 een landelijke, jaarlijks terugkerende campagne die de dood beter bespreekbaar maakt. De campagne is geïnitieerd door Bureau MORBidee, maar wordt in de praktijk uitgevoerd door honderden individuen, bedrijven en organisaties. Een groot deel van de deelnemende organisaties en bedrijven is actief op gebied van (palliatieve) zorg, uitvaart of rouw.
Social media
De campagne ‘Zullen we over de dood praten?’ begon in maart 2016 met een social mediacampagne. Een ieder die wilde kon vrijelijk zo’n zeventig verschillende campagne-uitingen downloaden vanuit een speciaal aangemaakte Dropbox, om ze vervolgens in eigen social media-netwerken te verspreiden. Dat gebeurde volop, vooral via Twitter, Facebook en LinkedIn. De campagne-uitingen hadden allemaal dezelfde structuur: een foto van een alledaagse (of juist niet alledaagse) situatie, aangevuld met de vraag ‘Zullen we over de dood praten?’ in een tekstwolk en de pay-off: ‘Ieder moment is een goed moment’. Een overzicht van alle advertenties staat hier.
Een jaar later, in het voorjaar van 2017, stond in de social mediacampagne de vraag ‘Heb je even voor mij?’ centraal. Op iedere uiting stond een uitnodiging om in gesprek te gaan, met bij voorbeeld de partner, een kind of een ouder. Ook deze uitingen waren allemaal weer vrijelijk te downloaden voor de campagnedeelnemers. Voorbeelden daarvan zijn onder meer:
“Ik wil je vertellen wat mijn grootste zorgen zijn.”
“Ik wil van je weten wat je onder waardig sterven verstaat.”
“Ik wil je vertellen hoe moeilijk ik het vind om afhankelijk te worden.”
“Wat gebeurt er met oma als opa er niet meer is?”
“Ik wil bekend zijn met je wensen over reanimatie.”
“Ik wil van jou weten wat er met jouw cd-collectie moet gebeuren als jij dood bent.”
Een overzicht van alle advertenties uit 2017 vind je hier.
In 2018 was ‘Zeg het nu’ de slogan. We kozen voor deze slogan omdat het volgens ons van waarde is dat wij lieve, positieve dingen tegen elkaar zeggen terwijl het nog kan. En aangezien de dood ook onverwachts kan komen (vandaag, morgen, volgende week…), weet je nooit zeker tot wanneer dat kan. Dus, ‘Zeg het nu’. In de afbeeldingen werden diverse suggesties gedaan:
“Jij kleurt mijn leven”
“Ik leer zoveel van jou”
“Ik heb je lief”
“Ik spring nog steeds een gat in de lucht als ik jou zie”
“Jij brengt zoveel muziek in mijn leven”
“Niemand laat me zo schateren als jij”
Diverse organisaties en bedrijven deden niet alleen mee aan de campagne, maar haakten er ook op in met eigen acties (met verhalenwedstrijden bijvoorbeeld).
Lees hier een prachtverhaal van Margot van Rijn, waarin zij beschrijft waarom ze aan de campagne meedeed.
Lees op deze pagina welke deelnemers de campagne het eerste jaar had.
Lees hier waarom Bureau MORBidee de campagne startte.
Bierviltjes
In vervolg op de social mediacampagne van maart 2016, introduceerde Bureau MORBidee enkele maanden later speciale bierviltjes. Op de ene kant van het viltje staat de slogan ‘Zullen we over de dood praten?’, en op de andere kant staan 19 vragen die deze slogan inhoud geven. In de buitenste cirkel, in het grootste lettertype, staan vragen die relatief eenvoudig te beantwoorden zijn, zoals ‘Wat moet er op je grafsteen staan?’ of ‘Heb je een bucket-list?’. Hoe dichterbij de kern, hoe persoonlijker de vragen. In de binnenste cirkel staan vragen als ‘Als je nu sterft, heeft je leven dan zin gehad?’ en ‘Waar heb je spijt van?’.
De eerste 10.000 viltjes werden – met dank aan het toenmalige Noorderlicht Fonds – gratis ter beschikking gesteld aan de deelnemers van de social mediacampagne. In twee dagen tijd waren ze weg. Sindsdien zijn nog zo’n 40.000 bierviltjes verspreid, onder meer door particulieren, Netwerken Palliatieve Zorg en uitvaartondernemers. Ook zijn er zo’n 40.000 besteld door bedrijven en organisaties die hun eigen naam erop vermeld wilden hebben (zoals Netwerken Palliatieve Zorg, Yarden en Parkinson Net).
De viltjes zijn uitgedeeld op congressen, beurzen, thema-avonden en andere bijeenkomsten of ‘stiekem’ achterlaten op diverse locaties (van cafés en restaurants tot in de trein of de sportkantine). Ze zijn sinds november 2018 niet meer in gebruik.
Harmonicafolder
Een volgende stap in de campagne was de publicatie van een harmonicafolder. In de folder staan de tien grootste voordelen opgesomd van vroegtijdig nadenken en praten over de dood. Zoals ‘Het zorgt voor verbinding’ of ‘Het stimuleert aandacht voor wezenlijke zaken’. Ook de voordelen voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn krijgen aandacht, zoals ‘Het helpt laatste wensen realiseren’ of ‘Het verkleint het aantal onafgemaakte zaken.’
De folder heeft twee voorkanten. Op de ene voorkant staat de bekende slogan ‘Zullen we over de dood praten?’. Op de andere voorkant de vraag: ‘Heb je even tijd voor een serieus gesprek?’ Hier is bewust voor gekozen. Velen raken nog afgeschrikt door het woord ‘dood’. Door aan bedrijven en organisaties de mogelijkheid te geven een folder te tonen zónder het woord ‘dood’ op de voorkant, kunnen mensen bereikt worden die de folder anders zouden laten liggen.
De harmonicafolders zijn – per tien stuks – te koop in de winkel.
Linnen tas
Wie de dood bespreekbaar wil maken tijdens het boodschappen of op weg naar de sportschool of sauna, kan dat doen met een speciaal ontwikkelde linnen tas. De slogan ‘Zullen we over de dood praten?’ staat op één zijde afgedrukt. Op de andere zijde staat niets. De tas is gemaakt van katoen, en heeft een afmeting van 38 x 42 centimeter. De tas is te bestellen via de webshop van Bureau MORBidee.
Boekenleggers
Met de boekenlegger ‘Love life, talk death’ werd een nieuw product toegevoegd aan de campagne ‘Zullen we over de dood praten?’. In een toegankelijke vorm legt de boekenlegger het thema ‘dood’ op tafel (of tussen een boek). Aan de achterzijde staan vijftien vragen over leven en dood, allen geselecteerd uit de gesprekshulpen over het levenseinde van Bureau MORBidee: Kaartjes van Betekenis, Oog in Oog. Samen praten over als en dan en Heeft de dood een kleur?. Het gaat daarbij om vragen als ‘Ben je bang voor de dood?’, ‘Wie mag er voor jou beslissen als je het zelf niet meer kunt?’ en ‘Is verdriet in de zomer hetzelfde als in de winter?’. De afmetingen van de boekenlegger zijn 74 x 210 mm. Sinds maart 2018 zijn ze niet meer verkrijgbaar.
Website
Met de introductie van de website zullenweoverdedoodpraten.nl (waarschijnlijk in 2020) wordt een podium gecreëerd voor enerzijds de particulieren die tips kunnen gebruiken bij het praten over de dood, anderzijds voor alle organisaties en bedrijven die activiteiten organiseren of producten aanbieden op dat gebied.