In opdracht van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen schreef Bureau MORBidee een adviesrapport over De toekomst van de begraafplaats. Begraafplaatsen staan vooral voor de uitdaging om gastvrijer en levendiger te worden. Dat verhoogt niet alleen de maatschappelijke waarde van de begraafplaats, maar ook de aantrekkelijkheid voor (toekomstige) nabestaanden. Maar hoe word je gastvrijer en levendiger? Een aantal tips uit het rapport:
Haal verbodsborden weg bij de ingang
Bij de meeste begraafplaatsen hangt bij de entree minstens één verbodsbord. Daarop staat wat er allemaal niet mag (fietsen, rondlopen met een hond, er als minderjarige rondlopen zonder begeleiding door een meerderjarige, voor zonsopgang of na zonsondergang aanwezig zijn, et cetera). Dat voelt niet echt welkom. Wat zou het mooi zijn als er een vriendelijk welkomstbord zou hangen. In ons rapport doen we een voorstel.
Wees bereikbaar voor nabestaanden en professionals
Grotere begraafplaatsen zouden een functie van gastheer of -vrouw moeten kennen, al dan niet ingevuld door de begraafplaatsbeheerder. Bij afwezigheid zou op de begraafplaats duidelijk zichtbaar moeten zijn hoe je contact kunt opnemen met de begraafplaats (een verwijzing naar een 06-nummer en online contact, zoals mail, social media en website). Voor professionals – zoals uitvaartondernemers en/of ritueelbegeleiders – kent een begraafplaats een dusdanige bereikbaarheid dat vragen over bijvoorbeeld de beschikbaarheid van de begraafplaats voor een uitvaart altijd binnen één werkdag kunnen worden beantwoord.
Wees ook digitaal bereikbaar (en transparant)
Iedere begraafplaats kent een website, met duidelijke informatie over de tarieven van de graven, de bereikbaarheid, een plattegrond, een activiteitenagenda, een nieuwsbrief en een overzicht van de mensen die er werken (foto’s en functionele informatie).
Denk aan je voorzieningen
Uit een enquête van ons bleek dat er onder nabestaanden een grote behoefte bestaat om langer op een begraafplaats te willen zijn dan meestal gebeurde. Ze misten faciliteiten als een goed toegankelijke wc, een ruimte voor koffie/thee (of dat er ergens thermoskannen klaarstaan) of bankjes. Denk ook aan de aanwezigheid van te lenen rolstoelen en goed toegankelijke paden.
Werk samen
Begraafplaatsen lijken geïsoleerde eilanden te zijn, terwijl er in de wereld van rouw en dood erg veel activiteiten en bijeenkomsten worden georganiseerd. Haak daarbij aan en werk samen in het organiseren van activiteiten op de begraafplaatsen, bijvoorbeeld met uitvaartondernemers, ritueelbegeleiders, natuurverenigingen, historische clubs, hospices, lotgenotengroepen van rouwenden, netwerken palliatieve zorg, et cetera. Denk aan thema-avonden met lezingen, rondleidingen of fototentoonstellingen. Of organiseer Death Cafes.
Stimuleer het herdenken
De gemiddelde begraafplaats heeft al wel door dat je rondom 4 mei of Allerzielen ‘iets’ rondom herdenken kunt doen (de klassieke Lichtjesavond bijvoorbeeld), maar er zijn veel meer data waarop je kunt aansluiten om het herdenken van overledenen te stimuleren. Denk aan Vaderdag, Moederdag, Vergankelijkheidsdag, Wereldlichtjesdag of Valentijnsdag.
Door gastvrijer te worden en meer activiteiten aan te bieden, kan een begraafplaats ‘futureproof’ worden. Een begraafplaats die aansluit bij de definitie die we hebben opgesteld over de begraafplaats van de toekomst:
Het gehele rapport ‘De begraafplaats van de toekomst’ is hier te lezen/downloaden.
Een artikel over het rapport in vakblad De Begraafplaats is hier te lezen/downloaden.
Ik vind het een geweldig idee en een mooi rapport! Krijg er inspiratie van. In onze gemeente (Sittard) is een prachtige begraafplaats, ik zie heel veel mogelijkheden. De gemeente ook hoop ik :), ik ga er als ritueelbegeleider in ieder geval mee aan de slag.