Regelmatig gaan er stemmen op om een publiekscampagne over palliatieve zorg te voeren, zoals recent nog in het in het Kwaliteitskader Palliatieve Zorg (*). Laat Bureau MORBidee toch al enkele jaren geleden – tevergeefs – gepoogd hebben die campagne gezamenlijk met andere landelijke palliatieve zorgorganisaties op te zetten.
We vonden een dergelijke campagne nodig omdat uit onderzoek bleek dat het imago van palliatieve zorg niet overeenkomt met de werkelijkheid. Misvattingen zijn onder meer:
1. Palliatieve zorg is alleen bedoeld voor mensen met kanker;
2. Palliatieve zorg is alleen bedoeld voor stervenden;
3. Palliatieve zorg is geen volwaardig alternatief voor ‘strijden’ tegen een ziekte.
Dat leidt tot misverstanden en teleurstellingen, zowel bij burgers als bij zorgverleners. Daarom is er in Nederland behoefte om de inhoud en betekenis van palliatieve zorg onder de aandacht te brengen van het grote publiek, schreven we in brieven en mails aan vertegenwoordigers van die landelijke palliatieve zorgorganisaties. We verwezen onder meer naar het KOPPEL-onderzoek uit 2012: 47% kent het begrip palliatieve zorg niet, slechts 28% wel en 26% denkt enigszins te weten wat palliatieve zorg is. Genoeg reden voor een bewustwordingscampagne, leek ons.
Kernwaarden en kenmerken die in een campagne overgebracht kunnen worden zijn ons inziens:
1. Palliatieve zorg biedt ondersteuning bij ongeneeslijke ziekte en grote kwetsbaarheid, voor diverse groepen patiënten.
2. Palliatieve zorg draait om samenwerking tussen mantelzorg en professionele zorg.
3. Palliatieve zorg wordt verleend op diverse locaties.
4. Palliatieve zorg richt zich op de kwaliteit van het leven én de kwaliteit van het sterven.
We schreven verder: “Uitingen in een publiciteitscampagne (print en film) moeten realiteit en imago meer naar elkaar toebrengen.” We gaven ook enkele suggesties mee voor de printcampagne (zie de verzameling op deze pagina), die – idealiter gesproken – aangevuld en ondersteund zou moeten worden door uitingen met een andere tekst/beeld-verhouding en korte filmpjes. Bij print kun je denken aan advertenties in kranten en tijdschriften en aan posters in abri’s. Bij film kun je denken aan reclame op TV en/of You Tube-filmpjes.
“De suggesties zijn bedoeld om een concept over te brengen”, schreven we. “Zó zou een publiciteitscampagne over palliatieve zorg eruit kunnen zien, déze sfeer en déze boodschap willen we overbrengen. Bureau MORBidee acht het van het grootste belang dat een dergelijke campagne op korte termijn van start gaat. Graag komen we in gesprek over de wijze waarop we dit, samen met andere relevante partijen, kunnen gaan realiseren.”
De reacties van de mensen die we erover aanschreven gingen niet verder dan enkele instemmende, zelfs bemoedigende woorden: ‘Ja, het zou goed zijn als er zo’n campagne kwam.’ Maar niemand nam de uitnodiging aan. Misschien is de tijd nu wél rijp?
We hebben het overigens ook nog een tweede keer geprobeerd, het gezamenlijk met andere partijen opzetten van een campagne, maar dan specifiek rondom het thema ‘vroegtijdig praten over het levenseinde’. We hebben alle deelnemers aan de Stuurgroep Passende zorg in de laatste levensfase in 2016 uitgenodigd deel te nemen aan onze grassroots social mediacampagne ‘Zullen we over de dood praten?’. Dit omdat de Stuurgroep in het toen net verschenen rapport ‘Niet alles wat kan, hoeft’ het praten over het levenseinde wilde stimuleren met, u raadt het al, een publiekscampagne. Deze campagne zou kunnen helpen, schreef de Stuurgroep (op blz 44 en blz 60), “burgers, patiënten en naasten tijdig te laten nadenken over hun wensen rond het eigen levenseinde, stimuleren dat zij hun wensen tijdig bespreken in eigen kring en met hulpverleners, en deze wensen vastleggen.” Deze wens sloot ons inziens perfect aan bij de voorgenomen ‘Zullen we over de dood praten-campagne’.
Op die brief aan de Stuurgroep, waarin partijen vertegenwoordigd waren als KNMG, Verenso, NPCF, NHG en LHV, kwam overigens nimmer een reactie. De campagne ‘Zullen we over de dood praten?’ werd desondanks een groot succes. In 2017 werd de campagne herhaald. Behalve de uitingen in de social mediacampagne zijn er inmiddels ook bierviltjes, harmonicafolders en boekenleggers. Ook in 2018 zal de campagne een vervolg krijgen, online en offline. Alle organisaties die zich bij het thema betrokken voelen krijgen opnieuw een uitnodiging mee te doen. We blijven hopen op een goede samenwerking met partijen die zich net als Bureau MORBidee willen inzetten voor een doodvriendelijke samenleving.
(*) Kwaliteitskader Palliatieve Zorg, blz 63: “Voor goede implementatie van het kwaliteitskader is bewustwording over palliatieve zorg bij burgers een belangrijke voorwaarde. Het lijkt wenselijk dat daarvoor een publiekscampagne georganiseerd wordt. Hierin kunnen thema’s aan bod komen zoals betekenis van palliatieve zorg, gezamenlijke besluitvorming, proactieve zorgplanning en het belang van het individuele zorgplan.”
Geef een reactie